Vorige week startte ik met het herhalen van de eerste van 4 blogs over Psychologisch Kapitaal met als onderwerp “optimisme”. Vandaag de tweede: Hoop. Opnieuw gebaseerd op het boek van Matthijs Steeneveld “Optimisme, hoop, veerkracht, zelfvertrouwen”.
Hoop
Hoop is niet iets magisch dat uit het niets verschijnt. Het veronderstelt doelen (iets wat je graag wilt en voor jou van waarde is), en routes (de wegen die je kunt afleggen om je doel te bereiken). Niet voor niets luidt een bekende vraag vanuit de Solution Focussed Approach, die weer op de PP gestoeld is: “Waar hoop je op?” Als je in staat bent om die vraag te beantwoorden, vorm je je al een beeld van de gewenste situatie; jouw doel. Je bedenkt als het ware hoe de door jou gedroomde toekomst er uit zou kunnen zien. En die gedroomde toekomst nodigt je bijna als vanzelf al uit om wegen (routes) te verzinnen die jou bij dat doel kunnen brengen; je wordt inventiever en creatiever in het bedenken van acties, of van manieren om eventuele obstakels op je weg te omzeilen of op te ruimen. Je vertrouwen groeit, je wordt sterker, en voelt je minder het slachtoffer van de omstandigheden.
Ik stel deze vraag regelmatig aan coachees en aan loopbaancliënten. Vaak voelt het beantwoorden van de vraag als wensen, hardop denken; alsof je zichzelf opeens vanuit het niets Het langzaam opeens hun wensen horen formuleren. Nadenken over hoop voor de toekomst houdt je weg bij de valkuil van terugkijken en analyseren (“hoe is het toch zo gekomen?”), die je gevangen kan houden in oorzaken en verklaringen, zonder dat dat iets oplost of tot actie uitnodigt. Jammer genoeg leidt het uit den treure verklaren van de huidige situatie zelden tot een oplossing; ook dat is een belangrijk uitgangspunt van de PP. Integendeel; nadenken over waarop je hoopt zet aan tot initiatieven en maakt enthousiast om niet alleen te denken, maar ook echt iets te gaan doen.
Evenals optimisme draagt hoop dus bij aan het gevoel dat je zelf invloed kunt uitoefenen op je situatie. Zelfs als het je niet lukt om je acties tot een goed resultaat te brengen, groeit door het stellen van doelen en het bedenken van routes je hoop dat je zelf kun bijsturen. Flexibel omgaan met je doelen dus, zodat je indien nodig een noodplan (“plan B”) kunt maken. Hoop helpt je zo om positiever om te gaan met je doelen, uitdagingen en stress.
Veel hoop en succes gewenst!